Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια παθολογική διαδικασία στις αρθρώσεις που μπορεί να έχει διάφορες αιτίες. Όλα οδηγούν σε λειτουργικές και δομικές διαταραχές μιας ή περισσότερων αρθρώσεων. Αυτή η ασθένεια είναι η πιο κοινή αιτία χρόνιου πόνου στις αρθρώσεις. Επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους. Σε κάθε περίπτωση, τα συμπτώματα και η θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας είναι ατομικά και απαιτούν παρακολούθηση από εξειδικευμένο ορθοπεδικό.
Τι είναι η οστεοαρθρίτιδα;
Η βάση της νόσου είναι η προοδευτική απώλεια του χόνδρου, ο οποίος κανονικά ευθυγραμμίζει τα παρακείμενα τμήματα των οστών και διασφαλίζει ότι ολισθαίνουν μεταξύ τους. Υπό την επίδραση διαφόρων αιτιών, ο ιστός του χόνδρου αρχίζει να καταρρέει, τα ανώριμα βλαστοκύτταρα ενεργοποιούνται στο υποκείμενο οστό, γίνεται πιο πυκνό και σχηματίζονται σε αυτό κοιλότητες (κύστεις) και αποφύσεις (οστεόφυτα).
Το κενό μεταξύ των αρθρικών επιφανειών σταδιακά στενεύει και στη συνέχεια εξαφανίζεται τελείως και το άκρο σταματά να κινείται. Όταν εμφανίζεται οστεοαρθρίτιδα, επηρεάζονται όλοι οι ιστοί των αρθρώσεων, συμπεριλαμβανομένων των γύρω μυών, των συνδέσμων και της αρθρικής κάψας. Ως εκ τούτου, η θεραπεία της αρθρώσεως των αρθρώσεων είναι ένα δύσκολο έργο και σε μεταγενέστερα στάδια μόνο η χειρουργική επέμβαση μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή.
Η πιο κοινή μορφή παθολογίας είναι η παραμορφωτική αρθροπάθεια, η οποία επηρεάζει μεγάλες αρθρώσεις των κάτω άκρων, καθώς και τα χέρια.
Αιτίες οστεοαρθρίτιδας
Πιθανοί λόγοι για την ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας:
- ενδοκρινικές παθήσεις - διαβήτης, υποθυρεοειδισμός, υπερπαραθυρεοειδισμός, ακρομεγαλία, παχυσαρκία.
- Τραυματισμοί, τόσο μεγάλοι (κατάγματα οστών, με αποτέλεσμα οι αρθρικές τους επιφάνειες να μετατοπίζονται από τον φυσιολογικό άξονα) όσο και μικροσκοπικοί, αλλά μόνιμοι (κατά τη διάρκεια σκληρής εργασίας, συνεχούς επαγγελματικού ή αθλητικού στρες).
- φλεγμονώδεις διεργασίες: μολυσματική αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα, ρευματοειδή νοσήματα.
- Μεταβολικές διαταραχές στο σώμα: νόσος Paget και νόσος Wilson-Konovalov.
- συγγενείς αναπτυξιακές ανωμαλίες, για παράδειγμα, διαφορετικά μήκη άκρων.
- γενετικά ελαττώματα στη δομή του κολλαγόνου, για παράδειγμα σύνδρομο Ehlers-Danlos.
- Νευροπάθειες διαφορετικής προέλευσης: διαβητικοί, αλκοολικοί.
- Αιμορροφιλία με συχνή αιμορραγία στην κοιλότητα της άρθρωσης.
Για να αντιμετωπιστεί με επιτυχία η αρθροπάθεια των αρθρώσεων, είναι απαραίτητο να εξαλειφθεί η αιτία που την προκάλεσε.
Συμπτώματα και στάδια οστεοαρθρίτιδας
Η ασθένεια συνοδεύεται από τα ακόλουθα παράπονα και εξωτερικά σημάδια:
- πόνος και περιορισμένη κινητικότητα σε μία ή περισσότερες αρθρώσεις.
- Οι αισθήσεις πόνου αυξάνονται μετά την άσκηση, συχνά τη νύχτα, και γίνονται μόνιμες σε σοβαρά στάδια αρθροπάθειας.
- Επικίνδυνη επιπλοκή είναι η ακινησία των αρθρώσεων, η αδυναμία κίνησης και φροντίδας.
Συνήθεις μορφές της νόσου:
- Βλάβη στις μεσοφαλαγγικές αρθρώσεις των δακτύλων και στη βάση του αντίχειρα, μπορεί να διευρυνθούν, να διογκωθούν, μερικές φορές να γίνουν επώδυνες και να αναπτυχθεί φλεγμονή.
- Οστεοαρθρίτιδα της άρθρωσης του ισχίου: πιο συχνή στους άνδρες, που σχετίζεται με βαριά σωματική εργασία. η κύρια αιτία αυτής της ασθένειας στις γυναίκες είναι η παχυσαρκία.
- Οστεοαρθρίτιδα της άρθρωσης του γόνατος: σχετίζεται συχνότερα με επαγγελματικές δραστηριότητες σε γονατιστή και οκλαδόν στάση.
- Οστεοαρθρίτιδα της σπονδυλικής στήλης: συνοδεύεται από σχηματισμό οστικών σπιρουνιών που τσιμπούν τις ρίζες των νεύρων, προκαλώντας πόνο, αδυναμία, απώλεια ευαισθησίας στα άκρα και συνεχή πόνο στο κάτω μέρος της πλάτης.
Υπάρχουν τέτοιοι βαθμοί αρθροπάθειας:
- 1ος βαθμός: ελαφρός περιορισμός κινητικότητας.
- 2ος βαθμός: σημαντικός περιορισμός κινητικότητας, τρίξιμο κατά τις κινήσεις, μέτρια ατροφία των γύρω μυών.
- 3ος βαθμός: παραμόρφωση της άρθρωσης με σχεδόν πλήρη ελευθερία κινήσεων.
Ανάλογα με τον βαθμό της δυσλειτουργίας και το στάδιο της παθολογίας, γιατροί διαφόρων ειδικοτήτων -θεραπευτές, φυσιοθεραπευτές, ρευματολόγοι, νευρολόγοι και ορθοπεδικοί- συμμετέχουν στη θεραπεία της νόσου.
Θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας
Στόχος της θεραπείας είναι η εξάλειψη των παραγόντων κινδύνου και του πόνου και η αποκατάσταση της λειτουργίας των αρθρώσεων. Για αυτό χρησιμοποιούνται διάφορες μέθοδοι επιρροής:
- μη φαρμακολογικά: ενημέρωση του ασθενούς για την ασθένειά του και πρόληψη επιπλοκών, φυσιοθεραπεία, απώλεια βάρους, φυσικοθεραπεία, χρήση βοηθητικών συσκευών (ορθώσεις, μπαστούνια, πατερίτσες).
- Φάρμακα για την οστεοαρθρίτιδα: μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ειδικά νέας γενιάς - εκλεκτικοί αναστολείς COX-2. Για την ανακούφιση του χρόνιου πόνου, ενδείκνυται η λήψη άτυπων αντικαταθλιπτικών. Τα συμπτωματικά, βραδείας δράσης φάρμακα έχουν μόνο βοηθητική αξία, επειδή η αποτελεσματικότητά τους στην επιβράδυνση της καταστροφής του χόνδρου δεν έχει αποδειχθεί.
- με ταυτόχρονη φλεγμονή και έντονο πόνο, οι τραυματολόγοι πραγματοποιούν ενδοαρθρικές ενέσεις γλυκοκορτικοειδών ορμονών.
- Η πιο αποτελεσματική μέθοδος είναι η χειρουργική επέμβαση, η οποία επιτρέπει την εξάλειψη του πόνου και την αποκατάσταση της κινητικότητας.
Μπορούν να εκτελεστούν διαφορετικοί τύποι λειτουργιών:
- Αρθροσκόπηση – εξέταση της εσωτερικής επιφάνειας της άρθρωσης με μια μικρή βιντεοκάμερα (ενδοσκόπιο), αφαίρεση θραυσμάτων χόνδρου που φράζουν την άρθρωση.
- Αρθροπλαστική – αντικατάσταση της επιφάνειας του χόνδρου με τεχνητό υλικό.
- Οστεοτομία – κοπή ή αφαίρεση μέρους του οστού για την αποκατάσταση του φυσιολογικού άξονα της άρθρωσης.
- αρθροσκοπική χειρουργική – χειρουργική αποκατάσταση της ακεραιότητας του χόνδρου.
- Αρθρόδεση – τεχνητή δημιουργία ακινησίας σε μια άρθρωση (συχνότερα στον αστράγαλο) για την ανακούφιση του ασθενούς από συνεχή πόνο.
- Ενδοπροσθετική – αφαίρεση κατεστραμμένων άκρων της άρθρωσης από το οστό και αντικατάσταση με τεχνητή άρθρωση.
πρόληψη
Δεν υπάρχει εγγυημένος τρόπος πρόληψης της νόσου. Η πρόληψη της αρθροπάθειας περιλαμβάνει την εξάλειψη της υπερβολικής πίεσης στις αρθρώσεις και την έγκαιρη θεραπεία ασθενειών που συμβάλλουν στην καταστροφή του χόνδρου. Η θεραπεία της αρθροπάθειας με λαϊκές θεραπείες δεν επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου, αλλά βοηθά στην προσωρινή ανακούφιση από τον πόνο στις αρθρώσεις. Μπορεί να θεωρηθεί μόνο ως συμπλήρωμα στην παραδοσιακή φαρμακευτική θεραπεία ή χειρουργική επέμβαση.
Ο χρόνος είναι αρνητικός παράγοντας για έναν ασθενή με οστεοαρθρίτιδα. Όσο νωρίτερα ξεκινήσει η θεραπεία ή γίνει χειρουργική επέμβαση, τόσο καλύτερα θα είναι τα αποτελέσματα. Συνιστάται λοιπόν να συμβουλευτείτε αμέσως έναν γιατρό εάν εμφανιστούν συμπτώματα οστεοαρθρίτιδας.